Dostępność cyfrowa w praktyce – dokumenty dostępne

Czym jest dostępność cyfrowa?

Dostępność cyfrowa to najprościej mówiąc suma rozwiązań, które sprawiają, że dana strona
internetowa, publikacja cyfrowa, usługa elektroniczna czy też aplikacja mobilna stają się
dostępne, czyli możliwe do skorzystania dla wszystkich, w tym również dla osób z
niepełnosprawnościami. Działania dążące do osiągnięcia dostępności cyfrowej obejmują różne
obszary. W Polsce istnieje regulacja prawna związana z dostępnością cyfrową stron
internetowych oraz aplikacji mobilnych, która obowiązuje wszystkie instytucje publiczne.
Dostępność cyfrowa to jednak nie tylko prawo, ale także dbałość o równość dostępu do
informacji i usług w środowisku cyfrowym.

W kontekście dokumentów dostępnych cyfrowo dostępność cyfrowa odnosi się do tworzenia
takich treści, które mogą być swobodnie i bez przeszkód odczytywane przez osoby z różnymi
niepełnosprawnościami, w tym niewidome, niedowidzące, niesłyszące, z dysleksją czy też z
ograniczeniami motorycznymi.

Tworzenie dokumentów dostępnych cyfrowo polega na
stosowaniu specyficznych technik i narzędzi, które umożliwiają tym osobom pełne korzystanie z
zawartości dokumentów.

Dostępność cyfrowa dokumentów obejmuje takie aspekty jak: przejrzysta struktura dokumentu,
odpowiednie formatowanie tekstu, dodawanie opisów alternatywnych dla grafik i obrazków,
zapewnienie kompatybilności z czytnikami ekranu, a także uwzględnienie możliwości nawigacji
za pomocą klawiatury. Każdy z tych elementów jest ważny, aby dokument był w pełni dostępny i
użyteczny dla wszystkich użytkowników.

Dlaczego dostępność cyfrowa jest ważna?

W dzisiejszym społeczeństwie i kulturze nasyconymi ogromem informacji dostępność cyfrowa
ma kluczowe znaczenie. Umożliwia ona pełny udział w życiu społecznym, zawodowym i
kulturalnym osobom z niepełnosprawnościami. Dokumenty, strony internetowe i aplikacje
dostępne cyfrowo pozwalają na swobodne korzystanie z nich przez osoby niewidome,
niedowidzące, niesłyszące czy z ograniczeniami ruchowymi.

Dostępność cyfrowa jest również wymagana prawnie. W Polsce obowiązuje Ustawa o
dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, która
zobowiązuje instytucje publiczne do zapewnienia dostępności cyfrowej swoich zasobów.
Niezastosowanie się do tych wymagań może skutkować sankcjami prawnymi.

Co więcej, dostępność cyfrowa poprawia ogólną jakość i użyteczność dokumentów oraz treści
internetowych. Dokumenty zaprojektowane z myślą o dostępności są często lepiej
zorganizowane, łatwiejsze do nawigacji i bardziej czytelne dla wszystkich użytkowników, nie
tylko tych z niepełnosprawnościami.

Podstawowe zasady tworzenia dokumentów dostępnych cyfrowo

Tworzenie dokumentów dostępnych cyfrowo wymaga uwzględnienia kilku kluczowych zasad.
Najważniejszymi elementami, jakie powinniśmy wziąć pod uwagę, są:

Struktura dokumentu: dokumenty powinny być dobrze skomponowane i podzielone na
sekcje za pomocą nagłówków (H1, H2, H3 itd.), które umożliwiają łatwą nawigację i
zrozumienie treści.
Tekst alternatywny: wszystkie obrazy, grafiki, infografiki i inne elementy wizualne
powinny mieć dodane opisy alternatywne (tzw. alt text), które są odczytywane przez
czytniki ekranu.
Kontrast kolorów: kolory tekstu i tła powinny mieć odpowiedni kontrast, aby tekst był
czytelny dla osób z zaburzeniami widzenia.
Czytelność: tekst powinien być napisany prostym i zrozumiałym językiem, unikać
skomplikowanych struktur zdaniowych czy wyrażeń potocznych.
Nawigacja klawiaturą: dokumenty powinny być dostosowane do nawigacji za pomocą
klawiatury, to jest istotne dla osób, które nie mogą korzystać z myszy.

Ekspert AT ONCE

Umów się na rozmowę

Potrzebujesz przygotować dokumenty w wersji dostępnej? Napisz!

Jak tworzyć dokumenty dostępne cyfrowo?

Aby tworzyć dokumenty dostępne cyfrowo, warto wdrożyć w praktyce powyższe zasady.
Ponadto warto sięgnąć po kilka prostych rozwiązań, które podniosą stopień dostępności
naszych dokumentów:

Używanie odpowiednich narzędzi
Programy takie jak Microsoft Word, Adobe Acrobat czy Google Docs mają wbudowane funkcje ułatwiające tworzenie dostępnych dokumentów. Warto korzystać z narzędzi do sprawdzania dostępności, które pomagają wykrywać i naprawiać problemy.
Dodawanie nagłówków i stylów
Korzystanie z wbudowanych stylów nagłówków i list pozwala na lepszą organizację dokumentu i ułatwia nawigację za pomocą czytników ekranu.
Przygotowanie opisów alternatywnych dla obrazów
dodawanie tekstualternatywnego do wszystkich obrazów zapewnia, że osoby niewidome lub
niedowidzące mogą dowiedzieć się, co znajduje się na obrazku.
Stosowanie odpowiedniego kontrastu kolorów
korzystając z narzędzi do sprawdzania kontrastu kolorów, możemy upewnić się, że tekst ma odpowiedni kontrast w stosunku do tła, co z kolei przekłada się na lepszą widoczność wśród osób z zaburzeniami widzenia.
Tworzenie dostępnych tabel
Tabele powinny być proste i zawierać nagłówki kolumn, co ułatwia ich odczytywanie przez czytniki ekranu.

Narzędzia wspierające tworzenie dostępnych cyfrowo dokumentów

Istnieje wiele narzędzi, które mogą pomóc w tworzeniu dokumentów dostępnych cyfrowo. Oto kilka z nich:

Microsoft Accessibility Checker: narzędzie wbudowane w Microsoft Word i PowerPoint, które sprawdza dokumenty pod kątem dostępności i sugeruje poprawki.
Adobe Acrobat Pro: pozwala na tworzenie i edytowanie dostępnych plików PDF, w tym dodawanie znaczników, opisów alternatywnych i sprawdzanie dostępności.
WAVE Web Accessibility Evaluation Tool: narzędzie online, które analizuje strony internetowe i dokumenty pod kątem dostępności, wskazując problemy i sugerując rozwiązania.

Przykłady i dobre praktyki

Przykłady dobrze dostępnych dokumentów cyfrowych można znaleźć na stronach internetowych instytucji publicznych, które zgodnie z prawem muszą spełniać wymagania dostępności. Warto także śledzić najlepsze praktyki publikowane przez organizacje zajmujące się dostępnością, takie jak W3C (World Wide Web Consortium) czy organizacje pozarządowe wspierające osoby z niepełnosprawnościami.

Podsumowanie

Dostępność cyfrowa jest kluczowym elementem zapewniającym równość dostępu do informacji i usług w świecie cyfrowym. Tworzenie dokumentów dostępnych cyfrowo wymaga zastosowania kilku podstawowych zasad, takich jak odpowiednia struktura dokumentu, dodawanie tekstu alternatywnego do obrazów, zapewnienie odpowiedniego kontrastu kolorów i umożliwienie nawigacji klawiaturą. Dzięki narzędziom wspierającym dostępność i stosowaniu opisanych zasad możemy tworzyć dokumenty, które będą użyteczne dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich możliwości.